top of page

 BÄ°LGÄ° 

Dışa şaşılık
Vertikal (dikey) şaşılık
NONPARALİTİK ŞAŞILIKLAR (Felce bağlı olmayan şaşılıklar)

Büyük bölümü çocukluk çağında baÅŸlar. Bunların bir kısmı ise doÄŸuÅŸtandır. Altı aydan daha erken baÅŸlangıçlı olanlarda neden henüz kesin olarak anlaşılamamakla birlikte merkezi sinir sistemi geliÅŸimi ile ilgili sorunlar ve genetik faktörler ön plandadır. Altı aydan sonra baÅŸlayan bu tip ÅŸaşılıklarda ise göz bozukluklarının önemi artar (bkz. Göz kusurları).

 BaÅŸlıca ÅŸekilleri:

​

1. Ä°çe ÅŸaşılık (ezotropya)
Çocukluk çağı ÅŸaşılıkları içinde en sık görülenidir.

​

  • En önemli ÅŸekli doÄŸuÅŸtan olanıdır. Ä°nfantil ezotropya denen bu formunda ÅŸaşılığın baÅŸlangıcı ilk 6 ay içindedir. Bu nedenle ÅŸaşılıklarda kaymanın ne zaman baÅŸladığı veya ilk defa farkedildiÄŸi bilgisi çok önemlidir. Hayatın ilk 6 ayı içinde baÅŸlayan ÅŸaşılıklar binoküler görme geliÅŸimini çok ciddi boyutta aksatır ve ileride telafisi mümkün olmayan kayıplara yol açar. Tedavisi cerrahi yoldandır ve en geç 2 yaşına kadar kayma açılarının düzeltilmesi gerekir.
     

  • Altı aydan sonra baÅŸlayan içe ÅŸaşılıkların göz bozuklukları ile yakın iliÅŸkisi vardır. Gözdeki yüksek bir kırılma kusuru ve ya gözün uyum refleksindeki dengesizlikler bu tür kaymaların ortaya çıkmasını kolaylaÅŸtırır. Refraktif ezotropya denen bu grupta tedavide gözlük kullanımı sıklıkla gerekir. Gözlük kullanımı bazen tek başına ÅŸaşılığın düzelmesini saÄŸlar, bazen de gözlükle kayma azalmasına raÄŸmen devam eder. Böyle durumlarda da cerrahi müdahale gerekir.







     

  • Bazen doÄŸuÅŸtan görme kaybına neden olan baÅŸka göz hastalıkları hayatın ilk birkaç yılı içinde bir nistagmus ile birlikte içe kayma ile belirti verebilirler. Bu tür kaymalar eÄŸer görmede artma saÄŸlanamazsa ileriki yıllarda dışa kaymaya dönüÅŸebilir.
     

  • Özel bir içe kayma, Duane sendromu'nda görülür. Gözün dışa hareketini saÄŸlayan kas, abdusens sinirinin doÄŸuÅŸtan arızalı olması nedeniyle çalışmamaktadır. Bu nedenle göz dışa doÄŸru bakamaz, içe bakışta ise göz kapakları kısılır. Çocuk başını dışa hareketi kısıtlı olan gözü tarafına çevirerek ÅŸaşılığı bertaraf etmeye çalışır. Gözün dışa hareketini tam anlamıyla saÄŸlayıcı bir tedavisi yoktur. Ancak başın döndürülmesi ihtiyacını ortadan kaldıracak, düz pozisyondaki kaymayı giderecek cerrahi giriÅŸimler mümkündür.

 

2. Dışa şaşılık (ekzotropya)
Genellikle içe kaymalara nazaran daha geç baÅŸlangıç gösterirler.

​

  1. BaÅŸlangıcından itibaren sabit bir dışa kayma görülebilir
     

  2. Bazen de kayma önceleri arada bir ortaya çıkarken zamanla sıklaÅŸarak sabit ve sürekli bir dışa kayma halini alabilir. Bu ara ara kayma dönemindeki çocuklarda bilhassa güneÅŸli veya parlak ışıklı ortamlarda bir gözünü kapatarak bakma alışkanlığı görülebilir. Böyle bir durum farkedilen çocukların bir göz muayenesinden geçirilmesinde yarar vardır.
     

3. Dikey şaşılıklar

​

  1. Bunların bazıları içe veya dışa ÅŸaşılıklarla birlikte görülebilen alt oblik kasın fazla çalışmasına baÄŸlı kaymalardır.

  2. Dissosye vertikal deviasyon denen özel bir kayma ÅŸekli de tek başına veya içe/dışa ÅŸaşılıklarla birlikte görülebilir.

  3. DoÄŸumsal bazı ÅŸaşılık türlerinde de dikey kaymalar görülebilir. Bunlar arasında üst oblik kas parezisi ve Brown sendromu sayılabilir.

  4. Bazıları ailevi özellik gösteren ve birden fazla kasın geliÅŸimsel bozukluÄŸundan kaynaklanan daha ender ve kompleks ÅŸaşılık ÅŸekilleri de bu gruba girer.

 

Yatay yöndeki kaymalarda kırılma kusurları ve varsa füzyon yetersizliÄŸi elimine edilmeli, yeterli olmazsa ameliyata baÅŸvurulmalıdır. DiÄŸerlerinde özellikle baÅŸ pozisyonu geliÅŸmekte ise ameliyat ÅŸarttır.

Çocukluk çağı ÅŸaşılıklarında ambliopi (göz tembelliÄŸi) en önemli sorundur. Ambliopi riski, içe ÅŸaşılıklarda daha yüksektir. Binoküler görmenin geliÅŸiminin gerçekleÅŸtiÄŸi bu dönemde var olan ÅŸaşılığın ihmal edilmesi, ileride telafisi mümkün olmayan görme kayıplarına yol açacaktır.

​

Tedavinin temel taÅŸları, gözlük kullanımı, ambliopiye karşı kapama tedavisi ve cerrahi giriÅŸimdir. ÇoÄŸu zaman bu üçünün bir arada ve uzun bir süreç içinde uygulanması ÅŸarttır.

İçe şaşılık
Gözlükle düzelen akomodatif şaşılık
bottom of page